Wartaaltje: Tranen en Verandering

‘In tegenstelling tot een mens die een normaal leven leidt, leefden wij niet langer voor de toekomst. Men hoefde zich niet te schamen voor zijn tranen.’

Een citaat uit: De zin van het bestaan’ door Victor Frankl, overlevende van concentratiekampen. Ik citeerde hem al eerder in het Wartaaltje ‘Naakt en toekomstdoel’. Nu de wereld om mij en om ons heen zo plotseling is veranderd dacht ik opnieuw aan hem en hoe hij betekenis heeft kunnen geven aan de gruwelijke tijd waarin hij gevangen zat. Woorden van mensen als Victor Frankl heb ik nu nodig om mij te kunnen verhouden tot wat er allemaal om mij heen gebeurt. Hoewel ik denk dat wij nog steeds een toekomst voor ogen hebben vermoed ik dat heel veel mensen in deze verwarrende tijd zo hier en daar de tranen schaamteloos laten stromen, waar ze eerder stoer en sterk werden binnen gehouden. Maar nu mogen ze er zomaar zijn. Bij mij dienen ze zich ook spontaan aan, zomaar uit het niets.  Als ik erover nadenk vind ik altijd wel een reden, maar ze stromen terwijl ik liever sterk en krachtig wil zijn, opgewassen tegen wat zich nu aandient. De realiteit is echter anders; ik trek het soms gewoon even niet. Misschien zijn het tranen die  al veel eerder gehuild hadden moeten worden, maar omdat er nu voldoende tijd is, ze eindelijk vrij baan krijgen. Ik laat ze dus zonder schaamte stromen en durf me ellendig te voelen.

Tara Mohr (schrijfster en lifecoach) schreef het volgende over ‘tears’:

‘Tears are our bodies’ natural system for expressing and moving through emotions – especially grief. They are such a gift. They are one of the most exquisite parts of our design. And they have healing magic. Crying has nothing to do with weakness. That’s a lie perpetuated by a system that brutalizes us by defining strength as heart-hardening, so that it can keep doing the things only hardened-hearts would tolerate. It’s a system afraid of what we might change, upend, defy, if our hearts were soft. 
Crying is simply one form of healthy processing of emotion. We cry because it helps us release and integrate and reset. We are all different on the other side of a good cry, a new peace in the body, and a new openness to begin again. 
When you need to cry, or when something helps you to cry, let the tears flow – and – not just for a moment, but until you are done. The well of tears has a bottom, and there is something waiting for you there.’

En het is waar wat ze schrijft. Hoe wanhopig je ook huilt en hoe bang je ook bent dat er geen einde aan komt, er komt een einde aan. Doe dus niet teveel manmoedige pogingen om jezelf tot bedaren te brengen. Er komt een rustpunt, vanzelf.

Het is een verdrietige tijd voor al die families en vrienden die, door welke oorzaak dan ook, afscheid op afstand hebben moeten nemen van een dierbaar mens. Geen troostend gebaar kunnen maken, niet nog even aanraken, niet nog even een traan wegvegen. De betrokkenen die elkaar niet de troost van warme armen kunnen bieden. Het is ontwrichtend en maakt pijnlijk duidelijk hoe we de nabijheid van elkaar nodig hebben. Het maakt pijnlijk duidelijk hoe eenzaamheid voelt en hoe dit te maken heeft met verbonden voelen en dat die verbondenheid gevoeld wordt in oprechte aandacht, in aanraking, in gezien zijn.

Het bijbelse woord ontfermen roept het bij mij op; laten we ons over elkaar ontfermen. Ontferm je over jezelf. Voel wat jij nodig hebt en vraag hierom. Dat deed ik ook, alvorens een hoge drempel te moeten overwinnen, maar ik deed het. En toen begreep ik opnieuw hoe goed het is je tranen met een ander te delen, elkaars verdriet, verwarring, ontwrichting en onzekerheid te horen, want daarmee wordt verbinding tot stand gebracht. En in verbinding ervaar je troost en kracht.

Hou elkaar, zij het op afstand, stevig vast en huil of schreeuw of wanhoop of hoe je je dan ook maar wilt uiten, en weet dat je niet alleen bent.